رگلاتور دستگاهی است که در صورت تغییر جریان ناگهانی گاز، می‌تواند فشار آن را در حد معینی کنترل کند و آن را به حد تعدیل برساند.
قسمتهای اصلی رگلاتور
- قسمت بارگذار:Loading تشکیل شده‌اند از وزنه، فنر، فشار گاز.
- قسمت اندازه گیر:Measuring یا مقایسه (دیافراگم)
- عمل کننده یا شیر مانع:Ristractor سیت اریفیس
رگلاتورها از نظر ساختمانی در انواع فنری : Spring Loading و پایلوت دار: Pilot Regulator operated عرضه می گردند.
در رگلاتورهای پایلوت دار تغییرات فشار خروجی با نیروی فنر در رگلاتور متری دیگر به نام پایلوت مقایسه شده و نتیجه آن به صورت فشار گاز به دیافراگم رگلاتور اصلی اعمال می گردد و به عبارت دیگر تغییرات فشار خروجی تقویت شده و سپس باعث تغییر وضعیت شیر مانع میگردد.
پایلوت عبارت است از یک رگلاتور فنری که از فشار ورودی تغذیه شده و متناسب با میزان فشردگی فنر خود فشار خروجی را مهیا می سازد.این فشار به عنوان فشار فرمان روی رگلاتور اصلی اعمال می شود.
از مشخصه فنی که در انتخاب رگلاتورها اهمیت بسیار دارد ظرفیت آنها می‌باشد که رابطه مستقیم با فشار ورودی و خروجی و چگالی گاز و شکل بدنه آن دارد به طوریکه نسبت بین فشار ورودی (P1) و خروجی (P2) تعیین کننده نوع جریان خروجی رگلاتور می‌باشد و اگر نسبت P2<P1/2 باشد جریان کاملاً بحرانی و P2=P1/2 جریان بحرانی و P2>P1/2 جریان غیر بحرانی خواهد بود.
اگر k ضریب ثابت رگلاتور که بستگی به ساختمان رگلاتور و نوع سیال عبوری دارد باشد معادله کلی جریان در رگلاتورها به صورت :
Q=K(P2(P1-P2))½
است که با توجه به آن و جداول موجود به راحتی می توان ظرفیت رگلاتور را در فشارهای مورد نظر بدست آورد.